De afgelopen weken zijn de berichten over het vaccineren tegen COVID19 u vast niet ontgaan. Het NOOM heeft de ontwikkelingen op de voet gevolgd. Al in het najaar zijn we uitgenodigd om bijeenkomsten over de vaccinatiestrategie bij te wonen. Maar toen was er nog te weinig concrete informatie om te delen. Vlak voor het kerstreces, op 18 december, zijn we door de ambtenaren van VWS bijgepraat over de laatste stand van zaken. Sindsdien is er weer het een en ander veranderd. Op 4 januari werd de Tweede kamer geïnformeerd over de vaccinatiestrategie. Dezelfde avond werden de seniorenorganisaties geïnformeerd, waaronder ook het NOOM.
De eerste zorgmedewerkers in Nederland zijn inmiddels op 6 januari gevaccineerd. Veel ouderen willen ook graag gevaccineerd worden maar moeten nog wachten. Om u te informeren over de vaccinatiestrategie van het Kabinet en om u in de gelegenheid te stellen om antwoord op uw vragen te krijgen vindt u hier uitgebreide informatie.
Kwetsbare ouderen niet vooraan bij coronavaccinatie
Het kabinet heeft niet het advies van de Gezondheidsraad gevolgd door kwetsbare ouderen voorrang te geven bij de start van de inentingscampagne tegen corona. De beschikbaarheid van vaccins, de logistiek rond vaccins én door corona geveld personeel in de acute zorg waren aanleiding om het vaccinatieschema aan te passen. KBO-PCOB en NOOM hebben op zich begrip voor deze wijziging, maar benadrukt dat kwetsbare (oudere) mensen die het hardst een vaccin nodig hebben niet uit het oog moeten worden verloren.
Vaccinatiestrategie
Nederland is woensdag 6 januari van start gegaan met het vaccineren van mensen tegen corona. Minister De Jonge heeft besloten zorgpersoneel in verpleeghuizen en ziekenhuizen voorrang te geven. Bewoners van verpleeghuizen zijn hierdoor iets later aan de beurt, hoewel de Gezondheidsraad in december heeft geadviseerd het BioNTech Pfizer vaccin (dat goed werkt bij 60-plussers) in de eerste plaats in te zetten bij ouderen. Minister De Jonge verwacht de ongeveer 3 miljoen thuiswonende mensen van 60-75 jaar vanaf maart te kunnen laten vaccineren op centrale locaties van de GGD. De 1,3 miljoen thuiswonende senioren van 75 jaar en ouder en niet-mobiele mensen ouder dan 60 jaar worden ingeënt bij de huisarts.
Adviseurs van kabinet zijn kritisch
Het Outbreak Management Team (OMT) en de Gezondheidsraad hebben op 4 januari bekend gemaakt te vinden dat de door minister De Jonge voorgestelde verdeling van de verschillende vaccins (Moderna voor 75-plussers via huisarts en BioNTech Pfizer voor 60-75 jarigen via de GGD) onvoldoende zekerheid biedt op een tijdige uitvoering in de hoogste risicogroepen. Omdat de meeste gezondheidswinst is te behalen bij de doelgroep van ouderen vanaf 60 jaar adviseren het OMT en de Gezondheidsraad minister De Jonge om ten minste 90% van de vaccins te bestemmen voor het vaccineren van deze groep.
Tweede Kamer vraagt aandacht voor ouderen
De Tweede Kamer onderbrak op 5 januari haar kerstreces om met minister De Jonge en premier Rutte te debatteren over het coronabeleid. Kamerleden uitten forse kritiek op de vaccinatiestrategie. PVV-leider Geert Wilders vroeg minister De Jonge om in januari meteen te starten met het inenten van 3 miljoen ouderen en kwetsbare mensen, maar de minister kon dit niet beloven. De Jonge streeft ernaar om ook bewoners van verpleeghuizen zo snel mogelijk te vaccineren met het BioNTech/Pfizervaccin, maar of kwetsbare thuiswonende ouderen ook eerder gevaccineerd kunnen worden, is afhankelijk van het beschikbaar komen van andere vaccins. Uiteindelijk nam de Tweede Kamer een motie van de SP, GroenLinks en PvdA aan die de regering vraagt te bezien hoe zo snel als mogelijk de meeste kwetsbare ouderen — binnen en buiten zorginstellingen — gevaccineerd kunnen worden, ook als dit een tijdelijke extra logistieke operatie van overheids- en zorgorganisaties vergt. Volgens minister De Jonge is dit precies wat hij aan het doen is. Ook nam de Tweede Kamer een motie van 50PLUS aan die de regering verzoekt om ook vaccins die nog goedgekeurd moeten worden en die in gelijke mate geschikt blijken te zijn voor ouderen als het BioNTech/Pfizer-vaccin, eerst in te zetten voor de groep thuiswonende mensen van 60-75 jaar voordat begonnen wordt met het vaccineren van de groep 18-60 jaar zonder medische indicatie.
Negen belangrijke vragen over de coronavaccinatie
De vaccins tegen corona zijn er: vanaf januari is een ongekend grote campagne begonnen om zo veel mogelijk mensen in te enten. In de hoop dat we straks weer langzaam het gewone leven kunnen oppakken. Er leven veel vragen over vaccinatie. Hieronder proberen we de negen belangrijkste vragen te beantwoorden.
1.Welke vaccins zijn nu beschikbaar? Er zijn verschillende coronavaccins. In Nederland worden op dit moment de zorgmedewerkers als eersten gevaccineerd met het vaccin van BioNTech/Pfizer. Daarna krijgt Nederland, als het goed is, ruim drie miljoen doses van het Moderna-vaccin. Vanaf februari volgen waarschijnlijk nog vaccins van Astra Zeneca, CureVac, Janssen en Sanofi. Senioren zullen vooral het Pfizer- en Moderna-vaccin krijgen.
2.Wat zijn RNA-vaccins? De vaccins van BioNTech/Pfizer en Moderna zijn beide RNA-vaccins. RNA-vaccins bevatten geen levend virus. Een RNA-vaccin brengt een vetbolletje in het lichaam met daarin een stukje genetische code van het virus. De stukjes van dit ‘spike-eiwit’ worden door onze afweercellen herkend als lichaamsvreemd, waarop we afweer opbouwen tegen dit eiwit. Hierdoor worden we immuun en raken we na blootstelling aan het echte virus minder tot niet ziek. Het vaccin wordt op natuurlijke wijze door het lichaam afgebroken.
3.Hoe kan het dat het zo snel is goedgekeurd? De ontwikkeling van coronavaccins gaat sneller dan normaal. Dat komt doordat wereldwijd enorm veel onderzoekers zich samen inzetten om veilige coronavaccins te ontwikkelen. Ook voeren de wetenschappers verschillende fasen van het onderzoek tegelijk uit, in plaats van na elkaar. Dat scheelt tijd. En de beoordeling van de coronavaccins gaat ook sneller: de beoordelaars kijken al mee bij de tussentijdse resultaten van de onderzoeken. De ontwikkeling van het coronavaccin doorloopt dus dezelfde stappen als ieder ander vaccin, alleen sneller. Maar de strenge veiligheidseisen blijven gelden.
4.Hoe veilig is het vaccin? We hebben in Europa en Nederland strenge eisen voor vaccins. Ook voor de coronavaccins. Anders wordt het niet goedgekeurd. De onderzoeksgroepen waarop het vaccin getest is, zijn heel groot. Het coronavaccin van BioNTech/Pfizer is bijvoorbeeld getest op ruim 20 duizend proefpersonen, dat van Moderna op 15 duizend.
5.Zijn er bijwerkingen? Sommige mensen hebben een paar dagen last van spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, vermoeidheid of koorts. Dat gebeurt vaker bij vaccinaties. Het kan ook zijn dat er onbekende bijwerkingen optreden bij het coronavaccin. Maar die kans is heel klein.
6.Werkt het vaccin ook bij mensen boven de 65 jaar? Ja, het Pfizer-vaccin beschermt bijvoorbeeld in 95% van de gevallen tegen het coronavirus. Dat betekent dat van de 100 mensen die een inenting krijgen, er 95 beschermd zijn tegen het coronavirus. Binnen de groep van mensen van 65 jaar en ouder bleek het vaccin ruim 94% effectief, bij 75+ was het 100% effectief.
7.Kun je het vaccin ook veilig geven aan mensen die kwetsbaar zijn of medicijnen gebruiken? Ja, het vaccin is ook veilig voor risicogroepen, zoals mensen met astma, chronische longziekten, diabetes, hoge bloeddruk en obesitas (ernstig overgewicht). Omdat RNA-vaccins geen levend virus bevatten, zijn ze ook veilig voor personen die afweer onderdrukkende medicatie slikken of om andere redenen een verminderde afweer hebben. Wel is de kans groot dat het vaccin dan minder effect heeft. Overleg hierover met uw arts.
8.Wanneer krijgen senioren het vaccin? De eerste senioren, behalve de zorgmedewerkers, die worden gevaccineerd zijn de verpleeghuisbewoners. Volgens de planning (van begin januari) zijn zij vanaf januari/februari aan de beurt. Vanaf februari de mensen van 18 tot 60 jaar met een medische indicatie. Vanaf maart volgen de thuiswonenden ouder dan 75 jaar en niet-mobiele thuiswonenden van 60-75 jaar (via de huisarts) en de thuiswonenden van 60-75 jaar met en zonder medische indicatie (op een centrale locatie). Vanaf april/mei volgen de overige mensen van 18 tot 60 jaar zonder medische indicatie.
9.Wat vinden KBO-PCOB en NOOM van coronavaccinatie? KBO-PCOB roept haar leden op en NOOM roept niet alleen migrantenouderen maar een ieder die zich voor hen inzet op, zich te laten inenten zodra dit mogelijk is. In de belangenbehartiging doen wij er alles aan vaccinatie voor senioren de hoogst mogelijke prioriteit te geven in de vaccinatiestrategie. Zo kunnen we hopelijk zo snel mogelijk weer terug naar een samenleving waarin ook senioren weer volop mee kunnen doen.
Heeft u andere vragen? Ga dan naar de website www.coronavaccinatie.nl of bel naar het infonummer van de overheid: 0800-1351 (tussen 08:00 en 20:00 uur).
Stel uw vragen over het coronavaccin aan Ted van Essen
Het vaccineren is dus in gang gezet. De komende weken begint een ongekend grote campagne om zo veel mogelijk mensen in te enten. Omdat er veel vragen leven over de vaccins, willen we u de mogelijkheid geven om deze ook persoonlijk te stellen aan voormalig huisarts en MAX-dokter Ted van Essen. Op 8 januari (de dag dat de vaccinatie start) houdt hij om 13.00 uur digitaal spreekuur. U kunt u alles vragen over het vaccin: de werking, hoe het tot stand is gekomen, de bijwerkingen etc. Het spreekuur is georganiseerd door de KBO-PCOB.
U kunt zich via deze link aanmelden voor het digitale spreekuur met huisarts Ted van Essen
Zie ook de Vaccinatiestrategie-puzzel & www.kbo-pcob.nl
Bron: Netwerknoom