Discussie om geschrapte ‘racistische term’ bersiap in expositie over Indonesië

De curatoren van de tentoonstelling Revolusi!, Indonesië onafhankelijk in het Rijksmuseum, gebruiken het woord ‘bersiap’ niet. Deze gangbare term om de gewelddadige periode in Indonesië tijdens de revolutie (1945-1950) te omschrijven, wordt door hen als racistisch beschouwd. De Federatie Indische Nederlanders (FIN) wil nu aangifte doen.De curatoren van de tentoonstelling Revolusi!, Indonesië onafhankelijk in het Rijksmuseum, gebruiken het woord ‘bersiap’ niet. Deze gangbare term om de gewelddadige periode in Indonesië tijdens de revolutie (1945-1950) te omschrijven, wordt door hen als racistisch beschouwd. De Federatie Indische Nederlanders (FIN) wil nu aangifte doen.

De term bersiap (‘sta paraat’) werd als strijdkreet gebruikt door jonge Indonesische vrijheidsstrijders tijdens de periode na de Japanse bezetting van het toenmalige Nederlands-Indië. Mensen die vrijkwamen uit de Japanse kampen werden door hen aangevallen.

Dat bersiap racistisch zou zijn betoogt gastcurator en hoofdredacteur van Historia.ID Bonnie Triyana in een opiniestuk in NRC. “De Nederlanders die deze tijd meemaakten spreken over de ‘Bersiap-periode’. Een tijd waarin Indonesiërs bezeten waren en burgers aanvielen met een witte huid, Indo-Europeanen, Ambonezen, inheemse Chinezen of wie dan ook die zij als koloniale collaborateurs beschouwden,” aldus Triyana.

Triyana vindt dat hiermee de term ‘een sterk racistische lading’ krijgt. “Meer nog omdat bij het begrip ‘bersiap’ altijd primitieve, ongeciviliseerde Indonesiërs als daders van de gewelddadigheden worden opgevoerd, wat niet geheel vrij is van rassenhaat. De wortel van het probleem ligt in het onrecht dat het kolonialisme creëerde en dat een structuur vormde van een op racisme gebaseerde hiërarchische samenleving die de exploitatie van de kolonie omhult.”

Aangifte

De keuze van het Rijksmuseum om de term te schrappen kan rekenen op flinke weerstand van de Federatie Indische Nederlanders (FIN). Voorzitter Hans Moll noemt het besluit van het Rijksmuseum een ‘krankzinnige en stuitende vorm van Bersiap-ontkenning’ en wil aangifte doen van ontkenning van misdrijven tegen de menselijkheid.

“Gedurende deze uiterst gewelddadige periode zijn duizenden (Indische) Nederlanders op gruwelijke wijze gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit,” stelt Moll. Het mijden van de term zou het leed van deze groep bagatelliseren.

Wederzijds geweld

Volgens een woordvoerder van de FIN worden ‘slachtoffers en daders op deze manier omgedraaid door het museum’. “Het is een term die wordt gebruikt voor de massaslachting die toen heeft plaatsgevonden. En het vermijden van de woorden om dat te omschrijven vinden wij ontkenning van gruwelijke historische feiten.”

Het Rijksmuseum reageert dat het om een ‘erg complexe geschiedenis gaat, waarin goed en slecht in allerlei nuances voorkomen’. “De tentoonstelling erkent en adresseert zowel het geweld in deze periode tegen Indo-Europeanen, Nederlanders, Molukkers, Chinezen en anderen die aan Nederlandse zijde stonden of daarvan verdacht werden, als het geweld tegen andere groepen waaronder Indonesiërs in dezelfde periode,” benadrukt het museum in een verklaring naar aanleiding van de kritiek.

De expositie focust niet op schuld en schaamte maar gaat over mensen die verwikkeld waren in een groot conflict, aldus directeur Taco Dibbits. “Er is voor gekozen in de tentoonstelling geen specifieke term te gebruiken voor het aangedane leed in deze periode.”

Bron : parool.nl – discussie-om-geschrapte-racistische-term-bersiap

Eén gedachte over “Discussie om geschrapte ‘racistische term’ bersiap in expositie over Indonesië

  1. Ze kunnen overal wel over discusieren. Het is geschiedenis en daar hoort dat woord ook bij. Zullen we het over die paar molukkers hebben die sinds april. In de bak zitten. Daar hoor je niemand over.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *